Ocena bólu
Rozpoznanie zespołów bólowych
Warunkiem właściwego rozpoznania zespołów bólowych oraz towarzyszących im problemów (np. niesprawność, depresja, bezsenność) jest możliwie najbardziej wielowymiarowa ocena wszelkich czynników biomedycznych, psychologicznych i społecznych, które mogą wpływać na nasilenie bólu, jego charakter, czas trwania, sprawność fizyczną i codzienne funkcjonowanie pacjenta.
Pierwszym elementem standardu postępowania jest ocena bólu, która odbywa się poprzez:
Przeprowadzenie wywiadu z pacjentem
Badanie przedmiotowe i pomocnicze
Lekarz w trakcie oceny chorego z bólem przewlekłym powinien uzyskać następujące informacje:
lokalizacja bólu (pierwotna i wtórna, promieniowanie) – określenie przez pacjenta obszaru odczuwania ból, jego promieniowanie,
okoliczności związane z wystąpieniem bólu (początek choroby, ewolucja w czasie),
charakter bólu (opis bólu słowami pacjenta, np. kłujący, tępy); występowanie komponentów bólu neuropatycznego,
nasilenie bólu: w spoczynku, w ruchu, maksymalne nasilenie,
charakterystyka czasowa: czas trwania bólu, charakter ciągły/przerywany/napadowy (jeśli ból napadowy – czas trwania epizodu bólu),
czynniki nasilające lub zmniejszające ból,
objawy towarzyszące (np. nudności, zawroty głowy),
wpływ bólu na codzienną aktywność (poruszanie się, samoobsługa, praca zawodowa), nastrój i sen,
dotychczasowe leczenie: aktualnie i wcześniej zażywane leki przeciwbólowe – skuteczność, działania niepożądane; inne stosowane metody leczenia bólu,
elementy historii medycznej pacjenta mogące mieć związek z dolegliwościami bólowymi: wcześniejsze i/lub współwystępujące dolegliwości/zespoły bólowe, schorzenia współistniejące, konsultacje u lekarzy specjalistów, stosowane leki,
czynniki psychologiczne wpływające na doświadczanie bólu i leczenie: aktualny stan psychiczny pacjenta, towarzysząca psychopatologia i zaburzenia psychiczne (zwłaszcza depresja), przekonania dotyczące przyczyny bólu, oczekiwania i preferencje odnośnie do leczenia bólu, oczekiwania odnośnie do wyniku leczenia, uzależnienia w wywiadzie,
ocena zachowań bólowych (postawa ciała, aktywność ruchowa, artykulacja dźwięków, sposób poruszania się, relacje słowne, usposobienie).
